Cách nhận biết điện thoại bị theo dõi và các cách xử lý?

Trong thời đại công nghệ số, thông tin cá nhân của người dùng đều được lưu trữ qua các ứng dụng trên điện thoại di động. Chính vì vậy mà thông tin cần được bảo mật tuyệt đối để tránh bị lừa đảo, đánh cắp. Bạn có biết vụ rò rỉ thông tin người dùng mới nhất của Facebook vào tháng 6 năm 2020 không. Hơn 533 triệu người dùng Facebook trên toàn thế giới bị rò rỉ thông tin số điện thoại di động và thông tin cá nhân trên một diễn đàn hacker nổi tiếng.  

Mọi người thường nghĩ thông tin bị virus hay các mã độc xâm nhập và đánh cắp thông tin. Nhưng không phải như thế, chính những ứng dụng được coi uy tín mới là thủ phạm chính. Để hoạt động được trên ứng dụng đó bạn cần phải cung cấp rất nhiều thông tin. Có thể ví dụ như số điện thoại, Email, Địa chỉ, Ngày/ Tháng/ Năm sinh,…. Các thông tin của bạn bị theo dõi trên điện thoại cũng không có gì là bất ngờ. Các ứng dụng đang theo dõi bạn thật đấy nhưng bạn đâu thể từ bỏ được. Đặc biệt đối với 2 ông lớn rất cần thiết cho bạn, đó là Google hay Facebook. Trong bài viết dưới đây, sharpviet.vn sẽ giúp bạn nhận biết và phòng tránh điện thoại bị theo dõi. 

Virus hay còn gọi phần mềm gián điệp là gì?

Virus hay phần mềm gián điệp là thuật ngữ được sử dụng để chỉ các phần mềm thực hiện hành vi bất hợp pháp. Như quảng cáo, thu thập thông tin người dùng hoặc thay đổi cấu hình máy tính của bạn. Nói chung là những hành động không được sự đồng ý của người dùng.

Virus, mã độc và phần mềm gián điệp có thể xâm nhập vào điện thoại bằng nhiều cách. Ví dụ, bạn vô tình nhấp vào các liên kết lạ được gửi đến trong trong email. Sau đó không tìm hiểu kỹ và thực hiện theo, là tự rước phần mềm độc hại về máy. Đặc biệt là các thiết bị đã root hoặc jailbreak.

Các nguy cơ xảy ra khi điện thoại bị theo dõi

Khi điện thoại bạn bị nhiễm virus hay mã độc hoặc bị theo dõi. Thì hiển nhiên bạn sẽ phải đối mặt với rất nhiều nguy cơ. Như bị đọc trộm tin nhắn, bị nghe lén điện thoại, bị sử dụng tài nguyên điện thoại để đào coin,… Các thông tin cá nhân như số điện thoại, địa chỉ của bạn cũng bị tiết lộ. Và còn rất nhiều điều khủng khiếp khác nữa. Chưa kể đến việc bạn mà làm điều gì “mờ ám” mà bị “ai đó” theo dõi thì xác định. Nhẹ thì bị vợ tát, nặng thì cho ra ngoài đường ngủ. Do vậy, dù trong bất kể hoàn cảnh nào thì bạn cũng nên kiểm tra kỹ xem điện thoại của mình có bị theo dõi không?

6 dấu hiệu giúp nhận biết chiếc điện thoại bị theo dõi

Dưới đây sharpviet.vn sẽ liệt kê một số dấu hiệu mà bạn có thể nghi ngờ điện thoại của mình đang bị theo dõi.

Thời lượng pin điện thoại hao nhanh bất thường

Việc một chiếc điện thoại không còn dùng được lâu như lúc mới mua là việc hết sức bình thường. Lý do rất đơn giản, các viên pin này luôn suy giảm dần theo thời gian. Nhưng, nếu mấy hôm trước pin dùng được 2 ngày, mà mấy hôm nay chỉ nửa ngày đã hết veo. Lúc này bạn cần xem lại đi, có lẽ là điện thoại bị gì đó rồi. Các phần mềm gián điệp sử dụng nhiều tài nguyên chiếc điện thoại của bạn. Để thu thập dữ liệu, định vị GPS, ghi lại các thao tác mà bạn đang hoạt động,… Việc theo dõi này diễn ra bất cứ khi nào điện thoại được bật sáng màn hình.

Dưới đây là cách kiểm tra xem, ứng dụng nào đã ngốn pin bất thường như vậy. Đầu tiên vào Settings (cài đặt) > Battery (pin) > Detail recording (bản ghi chi tiết). Lưu ý, vị trí và tên gọi các tùy chọn có thể thay đổi tùy vào thiết bị bạn đang sử dụng. Tại đây sẽ có một biểu đồ nhỏ thể hiện tình trạng sử dụng pin. Phần bạn cần quan tâm chính là On Screen (màn hình bật). Nếu khoảng thời gian này thấp hoặc biểu đồ có sự sụt giảm bất thường thì nhiều khả năng đang có phần mềm chạy ngầm trên điện thoại.

Kiểm tra tốc độ tiêu thụ dữ liệu Data di động

Phần mềm gián điệp sẽ luôn chạy ngầm trên hệ thống của bạn. Và chúng gửi dữ liệu liên tục về máy chủ mỗi khi bạn kết nối Wifi hoặc 3G/4G. Đó là lý do tại sao mọi người phải đối mặt với các hóa đơn điện thoại lên đến tiền triệu mỗi tháng. Hoặc các gói dữ liệu di động hết nhanh hơn so với bình thường.

Cách kiểm tra thông tin và gói data mà bạn đang dùng của các nhà mạng. Để kiểm tra data 3G MobiFone: soạn tin KT DATA gửi đến 999 (Cước tin nhắn là 200đ/sms). Kiểm tra data 3G Vinaphone: soạn DATA gửi đến 888 (Cước tin nhắn miễn phí). Kiểm tra data 3G Viettel: thuê bao trả trước hãy bấm *102#. Còn thuê bao trả sau soạn tin Tra cuoc gửi đến 191 để tra các gói MI10, MI30, MI50. Còn đối với các gói cước trọn gói khác, bạn soạn KTTK gửi 191. Và cước phí nhắn tin cho mỗi dịch vụ là 100đ/sms. Đối với các thuê bao Viettel, người dùng chỉ cần cài đặt ứng dụng My Viettel. Sau đó, đăng ký tài khoản bằng số điện thoại đang sử dụng. Bên cạnh đó, bạn cũng nên cài đặt thêm ứng dụng Samsung Max để kiểm tra dữ liệu data có bị giảm. Sau đó, nhấp vào menu ở góc trên bên trái và chọn Quản lý ứng dụng. Tại đây, bạn có thể ngăn chặn/cho phép một ứng dụng bất kỳ truy cập Wi-Fi, 3G/4G hoặc chạy nền.

Điện thoại bị theo dõi khi xuất hiện nhiều quảng cáo dày đặc

Nếu thấy quảng cáo xuất hiện dày đặc trên các trang web hay truy cập. Thì nhiều khả năng thiết bị của bạn đã bị nhiễm phần mềm độc hại. Phổ biến và nổi trội nhất hiện nay chính là trojan Hummer, phần mềm này có nguồn gốc Trung Quốc. Theo thống kê, trojan Hummer có tốc độ lây lan rất nhanh trên khắp thế giới. Và đặc biệt ở những nước như Ấn Độ, Indonesia, Thổ Nhĩ Kỳ và Trung Quốc.

Danh sách 25 quốc gia bị ảnh hưởng bởi các biến thể trojan Hummer trong sáu tháng đầu năm 2016. Trong đó Việt Nam đứng ở vị trí thứ 10 với gần 30.000 thiết bị Android bị lây nhiễm, khiến cho điện thoại bị theo dõi.

Thiết bị chạy chậm, nóng máy

HummingBad là một loại trojan hoạt động tương tự với Hummer. Chúng sẽ xâm nhập vào thiết bị khi người dùng vô tình tải các tập tin cài đặt giả mạo. Gắn các đường link liên kết trên các trang nổi tiếng như  YouTube, WhatsApp,… Đa phần các phần mềm gián điệp, độc hại thường âm thầm thu thập dữ liệu, đánh chặn nội dung. Và liên tục gửi về máy chủ do tội phạm mạng chỉ định. Điều này sẽ khiến hiệu suất thiết bị giảm đi đáng kể và hoạt động chậm chạp. Và đó cũng chính là nguyên nhân khiến điện thoại bị theo dõi. Bạn có thể sử dụng ứng dụng CPU Temperature để xem và phân tích nhiệt độ, CPU của điện thoại.

Các tin nhắn lạ gửi đến điện thoại

Nếu hộp thư đến của bạn xuất hiện các tin nhắn có chứa các ký tự, chữ và biểu tượng đặc biệt. Thì nhiều khả năng đây là lỗi của phần mềm gián điệp. Ngoài ra, đây cũng có thể là dữ liệu của bạn đã được mã hóa để gửi về máy chủ. Để hạn chế lây nhiễm, người dùng không nên nhấp vào các liên kết không rõ nguồn gốc. Kể cả khi người gửi là bạn bè, cha mẹ hoặc người thân của bạn. Bạn hãy chủ động liên lạc lại với họ để xác minh lại vấn đề.

Xuất hiện các ứng dụng lạ, bất thường

Bạn nhận ra máy mình có một vài ứng dụng kỳ quặc nhưng lại không nhớ chúng từ đâu đến? Rất có thể những ứng dụng đó xuất hiện trong máy bạn là do các malware hay các spyware. Các phần mềm độc hại này thường tải về và cài đặt các ứng dụng trên smartphone của bạn. Mà chúng không cần đến sự chấp thuận và đồng ý chủ thiết bị. 

3 cách xử lý khi điện thoại bị theo dõi, nhiễm mã độc

Dựa vào những dấu hiện ở trên, bạn nghĩ rằng điện thoại của mình đã bị nhiễm mã độc, bị cài phần mềm nghe trộm, bị theo dõi. Vậy phải làm sao để khắc phục? Sharpviet.vn đưa ra cho bạn một số giải pháp khắc phục, bạn tiến hành thực hiện lần lượt nhé.

Dò tìm phần mềm độc hại bằng cách thủ công

Bước đầu tiên để bạn loại bỏ khỏi điện thoại các phần mềm nghe trộm khi bạn nghi ngờ và phát hiện ra. Đó là tìm các phần mềm lạ được cài trong máy theo cách thủ công. Bạn truy cập vào Cài đặt (Settings) > Ứng dụng (Apps). Đây là nơi liệt kê toàn bộ ứng dụng đã được cài đặt trong điện thoại của bạn. Bạn cố gắng rà soát từng phần mềm một, những phần mềm không phải chính tay bạn cài đặt. Thì bạn hãy thực hiện gỡ bỏ ngay lập tức nó ra khỏi máy. Những phần mềm nghe trộm này thường không dùng tên thật và logo của nó. Nó sẽ ngụy trang thành thứ gì đó quen thuộc, phổ biến như ứng dụng Notepad.

Sử dụng các phần mềm diệt virus

Trong trường hợp đã rà soát bằng mắt, nhưng vẫn không thấy phần mềm nào đáng ngờ cả. Việc tiếp theo là cài đặt một phần mềm diệt virus uy tín trên Google play hoặc App Store. Những phần mềm diệt virus này sẽ là cánh tay đắc lực. Để giúp bạn tìm kiếm và xóa bỏ phần mềm độc hại ra khỏi máy.

Khôi phục lại cài đặt gốc ban đầu của điện thoại

Sau khi đã thử cả 2 giải pháp trên mà vẫn không phát hiện ra phần mềm đáng ngờ nào. Đây là lúc bạn nghĩ tới khôi phục lại cài đặt gốc của điện thoại. Với cách này sẽ xóa đi toàn bộ dữ liệu, thiết lập điện thoại về trạng thái như khi mới mua về. 

Mỗi dòng điện thoại lại có cách thực hiện khôi phục lại cài đặt gốc khác nhau. Đối với Samsung: Cài đặt > Quản lý chung > Xóa > Khôi phục cài đặt gốc > Đặt lại thiết bị. Oppo: Cài Đặt > Cài đặt bổ sung > Sao lưu và đặt lại > Xóa toàn bộ nội dung và cài đặt > Xác nhận xóa” để bắt đầu quá trình. Sony: Cài đặt  > Sao lưu & đặt lại  > Cài lại dữ liệu của nhà SX  > Đặt lại điện thoại  > Xoá mọi thứ. Huawei: Cài đặt > Sao lưu và thiết lập lại > Đặt lại về dữ liệu gốc > Đặt lại điện thoại. Xiaomi: Cài đặt > Cài đặt bổ sung > Sao lưu & đặt lại > Đặt lại về dữ liệu gốc > Đặt lại điện thoại. iPhone: Cài đặt > Cài đặt chung > Đặt lại > Chọn Xóa tất cả nội dung và cài đặt. 

Thủ thuật giúp điệ thoại chống lại khả năng bị theo dõi

Các cụ có câu: “phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Do vậy, đừng để điện thoại bị nhiễm mã độc, bị cài phần mềm nghe trộm. Thì mới hốt hoảng tìm cách khắc phục và chữa trị. Hãy nâng cao tính bảo mật của điện thoại chỉ bằng những thói quen rất đơn giản sau:

Đừng để người lại động vào điện thoại của mình

Điều này là hiển nhiên rồi. Nhưng nhiều người vẫn vô tư, “hồn nhiên” quăng quật điện thoại ở khắp mọi nơi. Bạn nên nhớ, điện thoại là vật dụng cá nhân, nếu không muốn nói là bất ly thân. Đừng để điện thoại ngoài tầm kiểm soát của mình, dù bạn đang ở đâu.

Tắt định vị vị trí khi không cần dùng đến

Định vị vị trí là tính năng rất hay của điện thoại. Một ứng dụng thực tế phổ biến của tính năng này chính là bản đồ. Tuy nhiên, “hiện đại thì hại điện”, cái gì cũng có hai mặt của nó. Do vậy, để hạn chế bị theo dõi, hãy tắt nó đi khi không sử dụng.

Tắt ứng dụng đang theo dõi vị trí của bạn trên điện thoại

Có rất nhiều ứng dụng yêu cầu bạn cấp quyền cho phép sử dụng tính năng định vị vị trí. Nhiều khi bạn cũng không biết tại sao phần mềm đó lại cần tới tính năng này. Bạn hãy rà soát một lượt các ứng dụng, xem ứng dụng nào đang truy cập vào quyền này. Và hãy tắt quyền đó đi nếu cảm thấy ứng dụng đó không cần thiết. Đầu tiên chọn mục Vị trí, điện thoại sẽ hiển thị danh sách các phần mềm đang sử dụng quyền truy cập vị trí của điện thoại. Bạn sẽ kiểm tra một lượt, xem phần mềm nào khả nghi thì tắt nó đi. Cách tắt quyền truy cập vị trí của một phần mềm, bạn làm như sau: Tìm đến mục Quyền > Tắt quyền Vị trí.

Hy vọng thông qua bài viết chia sẻ này sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ hơn về virus trên điện thoại. Và đưa ra cho bạn một số dấu hiệu và giải pháp khi điện thoại bị theo dõi hay nhiễm mã độc. Chúc bạn thực hiện thành công và đừng quên chia sẻ với mọi người nhé. Nếu bạn biết cách nào khác nữa thì comment bên dưới để mọi người cùng biết.

Nguồn: vntalking.com